အာဆီယံ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်းအနေနဲ့ မြန်မာ့အရေးကိစ္စမှာ သံတမန်ရေးအရ ပိုပြီး ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုဖက်က လိုလားတယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသ ပေါင်းစပ် ညှိုနှိုင်းရေးမှူး Kurt Campbell က ပြောလိုက်ပါတယ်။
“NCA မထိုးသေးတဲ့အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ သူတို့ ဖြစ်ချင်တဲ့ဥစ္စာကိုပဲ ပြောမှာ။ ရှင်းအောင်ပြောရရင်တော့ အခြေခံဥပဒေအသစ်ပြန်ပြီး ရေးဖို့ ပေါ့ဗျာ။ သူတို့ ပြောချင်တာကို ပြောခွင့်ရမယ် နားထောင်မယ်ဆိုရင် သူတို့က အဲဒါတွေ ပြောခွင့်ရလိမ့်မယ်။ ပြတ်ပြတ်သားသားအဖြေတခုတော့ ထွက်မှာမဟုတ်ဘူး။” (ဦးရဲထွန်း၊ နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူ)
အမေရိကန်မှာ အမျိုးသမီးတွေ သန္ဓေသားဖျက်ချခွင့် အခွင့်အရေးကို ဖက်ဒရယ် ဥပဒေအရပ်အဖြစ် ပြဌာန်းရေး အထက်လွှတ်တော်အတွင်း ဒီတပတ်ထဲ မဲခွဲဆုံးဖြတ်နိုင်အောင် ဒီမိုကရက် အမတ်တွေက အဆိုပြု တင်သွင်းလိုက်ပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
“ရွာပြန်တဲ့အခါကတော့ အိမ်ပြင်လိုက်ရတယ်။ နောက်ပြီး စားရေးသောက်ရေး စားဝတ်နေရေး မပြေလည်ကြဘူး။ လုပ်ကိုင်ဖို့ကလည်း နွားလည်း မရှိ။ သူတို့မှာ နွားတွေလည်း ကုန်ပြီ။ နွားတွေ ဝက်တွေ၊ ကြက်တို့ဘာတို့ နောက်တော့ သူတို့အမျိုးသားတွေ အလုပ်မရှိတော့ဘူး။ စားဝတ်နေရေးကတော့ ခက်ခဲတာပေါ့။” (စိမ်းစင်းရွာသား)
“လိုအပ်ရင်လိုအပ်သလို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြတယ်ဆိုတာက ကောင်းတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် တခုဖြစ်တယ်ဗျာ၊ တဘက်မှာ နစကဥက္ကဋ္ဌက ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးဖို့ ဖိတ်ခေါ်နေချိန်မှာ သူ့ရဲ့ လက်အောက်ခံ စစ်တိုက်မှူးတွေက အောက်ခြေမှာ နည်းမျိုးစုံနဲ့ ပြဿနာ ဖန်တီးနေတာကတော့ တဘက်နဲ့တဘက် ယုံကြည်မှုကို ပျက်ပြားစေတယ်ဗျာ။” (ခိုင်သုခ-AA ပြောခွင့်ရ)
တဘက်သတ်ဝါဒဖြန့်မှု၊ အများယုံကြည်တဲ့ မီဒီယာတွေ သိက္ခာကျစေဖို့ရည်ရွယ်တဲ့ ဥပဒေတွေ ထုတ်ပြန်မှု၊ အင်တာနက်ဝက်ဆိုက်တွေ ပိတ်ပင်မှု၊ ဖမ်းဆီးမှု စတဲ့ သတင်းလွတ်လပ်မှုကို ချိုးနှိမ်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ယူကရိန်း ကျုးကျော်စစ်ပွဲအတွင်း ရုရှားက တိုးလုပ်လာပါတယ်။ Sirwan Kajjo ပေးပို့တဲ့သတင်းကို ကိုသိန်းထိုက်ဦး တင်ပြထားပါတယ်။
“အကြမ်းဖက်အဖွဲ့တွေကနေမှ ကျနော်တို့ ရွာသူ ရွာသားတွေကို သတ်ဖြတ်နေတာလည်း ရှိတယ်။ အဲ့သတ်ဖြတ်မှုမှာ တရားခံတယောက်တော့ မိထားတာတော့ရှိတယ်။ ပြောရရင်တော့ PDF အဖွဲ့က ခေါင်းဆောင်တယောက်ရှိတယ်။ ယခင်က CDM လုပ်နေတဲ့ ကျောင်းဆရာ ဟောင်းတယောက်ဖြစ်တယ်။ သူ့ကိုတော့ စစ်ဆေးနေဆဲ ရှိတယ်။” (ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း)
အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ Nancy Pelosi ဟာ ယူကရိန်းနိုင်ငံ Kyiv မြို့ကို သွားရောက်ပါတယ်။ စစ်ဖြစ်နေတဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံ မြို့တော်ကို သွားရောက်တဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေထဲက အဆင့်အမြင့်ဆုံး ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပါတယ်။ Arash Arabasadi ရဲ့ သတင်းပေးပို့ချက်ကို ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Wang Yi နဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင် တရုတ်နိုင်ငံမှာ ဒီနေ့ပြီး လက်ရှိဒေသတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာ ကိစ္စတွေအပေါ် အမြင်ဖလှယ်ပြီး ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်၊ အေးချမ်း၊ တိုးတက်ဖို့ အပြုသဘော အားထုတ်မှုတွေရရှိစေဖို့ဆွေးနွေးကြောင်း တရုတ်အစိုးရ သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။
အမေရိကန် တရားရုံးချုပ် တရားသူကြီးအဖြစ်သမ္မတ Joe Biden အဆိုပြုထားတဲ့တရားသူကြီး Ketanji Brown Jackson ကို ခန့်ထားရေး အထက်လွှတ်တော် တရားရေးကော်မတီ ကြားနာပွဲတွေ ဆက်လက်ကျင်းပနေပါတယ်။ တရားသူကြီး Jackson အနေနဲ့ လွှတ်တော်အမတ် တဦးချင်းဆီရဲ့ မေးခွန်းတွေကိုဖြေကြားရပါလိမ့်မယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
ယူကရိန်းကို ရုရှားကျုးကျော်တဲ့ စစ်ပွဲအရေး နှစ်ဖက် ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး တိုးတက်မှုတွေ ရှိလာပြီလို့ ယူကရိန်းနဲ့ ရုရှား အရာရှိတွေကပြောဆိုပါတယ်။ စစ်ပွဲက စီစဉ်ထားတာထက်ပိုကြာလာတဲ့အချိန်ရုရှားဘက်ကတောင်းဆိုချက်တွေ ပြောင်းလာတာကိုကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိထားမိကြပါတယ်။ ဦးသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
ရုရှား လေယာဉ်တွေ အမေရိကန် လေကြောင်းပိုင်နက်ထဲ ပျံသန်းခွင့် မပေးဖို့ သမ္မတ Joe Biden ဆုံးဖြတ်လိုက်တာကြောင့် ဒီမိုကရက် လွှတ်တော်အမှတ်တွေက ထောက်ခံ ချီးကျုး ပြောဆိုနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ရီပတ်ဗလစ်ကန် လွှတ်တော်အမတ်တွေကတော့ ဒီထက်ပိုပြီး အရေးယူဖို့ လိုလားနေပါတယ်။ ဦးသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
ကချင်ပြည်နယ် ပူတာအိုမြို့နယ် ဆွမ်ပီယန်ကျေးရွာမှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ KIA ကချင်တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့ကြား မတ်လ ၃ ရက် ကြာသပတေးနေ့ ညနေကစတင်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေ သောကြာနေ့အထိလည်း ဆက်ဖြစ်နေပြီး တိုက်ပွဲတွေအတွင်း ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ နေအိမ်တချို့ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။
ရုရှားရဲ့ ကျုးကျော် တိုက်ခိုက်မှု ခံနေရတဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံ လက်နက်တွေ ဝယ်ယူနိုင်အောင် ထောက်ပံ့မယ့် အစီအစဉ်သစ်တခု ကိုအီးယူ ဥရောပသမဂ္ဂက တနင်္ဂနွေနေ့က ကြေညာပါတယ်။ အရင်က တိုက်ခိုက်ရေးလက်နက်တွေ ထောက်ပံ့ခဲ့ခြင်း မရှိတဲ့ ဥရောပ သမဂ္ဂအနေနဲ့ ပထမဆုံး ကြေညာလိုက်တဲ့ အစီအစဉ်ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်
ကချင်ပြည်နယ် ပူတာအိုမြို့နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ကချင်လက်နက်ကိုင် KIA တို့ နေ့တိုင်းနီးပါး တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့အတွက် လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေး ပြတ်တောက်နေပြီး စက်သုံးဆီအပါအဝင် စားသောက်ကုန်တွေ အဆမတန် ဈေးတက်နေပါ တယ်။
ICJ အနေနဲ့ အမှုကို စစ်ဆေးဖို့မသင့်ဘူးဆိုတာကို မြန်မာဘက်က ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဥပဒေ အကျိုးဆောင်တွေက မနေ့က တင်ပြပါတယ်။ OIC ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်နဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လုပ်ပြီး စွဲဆိုတာဖြစ်သလို မြန်မာနဲ့ ဂမ်ဘီယာအကြားမှာ တစုံတရာ အငြင်းပွားမှု မရှိခဲ့ဘူးဆိုတာကို အဓိက ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါမယ်။
ကိုးကန့်ခေါင်းဆောင် ဦးဖုန်ကြားရှင် ကွယ်လွန်သွားပေမယ့် MNDAA ခေါ် ကိုးကန့်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့မှာ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲရှိမှာမဟုတ်ဘူးလို့ MNDAA ရဲ့ ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ဝင်တဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
မြန်မာစစ်ကောင်စီကို လက်နက်မရောင်းချဖို့နဲ့ လေယာဉ်ဆီ မရောင်းချဖို့အပါအဝင် အရေးယူ ဒဏ်ခတ်မှုတွေချမှတ်နိုင်ရေး ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်းနဲ့ လက်တွဲကြိုးပမ်းဖို့ အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးကော်မတီက အမေရိကန်အစိုးရကို တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာစစ်ကောင်စီကို လက်နက်မရောင်းချဖို့ လေယာဉ်ဆီ မရောင်းချဖို့ အပါအဝင် အရေးယူ င်ရေး ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းနဲ့ လက်တွဲကြိုးပမ်းဖို့ အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေး ကော်မတီက အမေရိကန် အစိုးရကို တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
“ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးကဏ္ဍမှာ ထန်တလန်စိုးမိုးနယ်မြေ ရွာပေါင်း (၅၁) ရွာရှိတယ်။ အဲဒီမှာ ရပ်ရွာဥက္ကဋ္ဌ ပေါ့နော် ။ အဲဒါကို ရွေးကောက်ပြုလုပ်ပြီးမှ (၅၁) ရွာလုံးလုံးပေါ့နော်။ ဥက္ကဋ္ဌ တယောက်ချင်းစီရွေးနိုင်တယ်။ အဲဒါကနေ အစပြုတာပေါ့နော။ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပြည်သူ့ရဲ ပေါ့နော်။” ( ရော်မျိုးရမ်- ထန်တလန် CDF ပြန်ကြားရေး)
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
