ရုရှားကျူးကျော်မှုကို ယူကရိန်းဘက်က တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်နေချိန်မှာပဲ ရုရှားတို့က နယ်မြေတွေ သိမ်းပိုက်အောင်ပွဲခံနေပါတယ်။ ဒါဟာ အမေရိကန် နဲ့ မဟာမိတ်တို့ရဲ့ အကူအညီ မရနိုင်ခဲ့လို့ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပြည်ပအကူအညီ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်အကူအညီဟာ ယူကရိန်းအတွက် ဘယ်လောက် အရေးကြီးသလဲ။ ရှေ့ဆက်ဘာဖြစ်လာနိုင်သလဲ။
ဆေးပညာဆိုင်ရာ ရောဂါရှာဖွေဖော်ထုတ်ဖို့နဲ့ ကုသမှုတွေမှာ AI ဉာဏ်ရည်တုကို ပိုအသုံးပြုလာကြတာနဲ့ တချိန်ထဲမှာပဲ ဒီနည်းပညာတွေကို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်နဲ့အညီ ဘယ်လိုအသုံးချသင့်တယ်ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ စိုးရိမ်မှုတွေရှိလာပါတယ်။ Julie Taboh သတင်းပေးပို့ထားတာကို မမြသဇင်အောင်ပြောပြပေးပါမယ်။
မကြာသေးခင်က ရုရှားအတိုက်အခံခေါင်းဆောင် Alexei Navalny သေဆုံးခဲ့တဲ့အတွက် ယူကရိန်းကို ပိုပြီးကူညီထောက်ပံ့ဖို့ဟာ အမေရိကန်လွှတ်တော်တွင်း အာရုံစိုက်စရာအကြောင်းအရင်းတခု ဖြစ်လာပါတယ်။
AI ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို အခြေခံပြီး ဖန်တီးထားတဲ့ အနုပညာတွေကနေတဆင့် သဘာဝလောကကြီးကို ပိုမိုနားလည်ခံစားနိုင်သလို သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ကာကွယ်ဖို့လည်းလုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့အကြောင်း အေပီသတင်းဆောင်းပါးကို မမြသဇင်အောင်ပြောပြပေးပါမယ်။
ရုရှား ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် အီတလီနိုင်ငံမှာ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်တဲ့ ယူကရိန်း လက်မှုအနုပညာရှင်တဦးက ပွဲတော်သုံး ရိုးရာမျက်နှာဖုံးတွေကို ဖန်တီးပြုလုပ်နေတဲ့ အကြောင်း AP သတင်းကို အခြေခံပြီး မမြသဇင်အောင် ပြောပြပေးထားပါတယ်။
မွန်ပြည်နယ် ရေးမြို့နယ်မှာ ဒီနေ့မနက်ပိုင်းက အာယုတောင်ကျေးရွာအနီးအနားမှာ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားနေပြီး စစ်ကောင်စီအခြေစိုက်တပ်တွေလည်း လက်နက်ကြီး တောက်လျှောက်ပစ်ခတ်နေတယ်လို့ ရွာခံတွေက ပြောပါတယ်။
အရှိန်မြင့်လာနေတဲ့ ရခိုင်တိုက်ပွဲကို အခုအချိန်ထိ တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်နိုင်ခြင် းမရှိသေးပါဘူး။ ရှမ်းမြောက်မှာလို အောင်အောင်မြင်မြင် စေ့စပ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက် ဘယ်လို အခက်အခဲတွေရှိပါသလဲ။
အရှိန်မြင့်လာနေတဲ့ ရခိုင်တိုက်ပွဲ ကို အခုအချိန်ထိ တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်နိုင်ခြင်းမရှိသေးပါဘူး။ ရှမ်းမြောက်မှာလို အောင်အောင်မြင်မြင် စေ့စပ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက် ဘယ်လိုအခက်အခဲတွေရှိပါသလဲ။ ရှေ့ဆက်ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်ပါသလဲဆိုတာ အယ်ဒီတာနဲ့ ဆွေးနွေးခန်းအစီအစဉ်မှာ ဦးကျော်ဇံသာကို မမြသဇင်အောင်က ဆွေးနွေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီနှစ် ၂၀၂၄ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင် စာမေးပွဲတွေ ကျင်းပဖို့ အာဏာပိုင်တွေ စီစဉ်နေကြပေမဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ လုံခြုံရေးအခြေအနေကို ဒေသခံတွေ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလထဲ အမေရိကန်နိုင်ငံ အိုင်အိုဝါပြည်နယ် မတ်စကာတင်မြို့က ကျောင်းသားတွေ တရုတ်နိုင်ငံကို စရိတ်ငြိမ်းလည်ပတ်ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ တရုတ်နိုင်ငံကို အမေရိကန်ကျောင်းသား ၅၀၀၀၀ လာရောက်လည်ပတ်နိုင်ဖို့ရည်ရွယ်တဲ့ သမ္မတရှီကျင့်ပင် အစီအစဉ်အတွက် အစပျိုး ကြိုးပမ်းမှုလည်းဖြစ်ပါတယ်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Blinken ရဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း (၅) ကြိမ်မြောက်ခရီးစဉ်ဟာ ဂါဇာမှာ အပစ်ရပ်စဲရေး ဖော်ဆောင်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်သူတချို့ ရှိပေမဲ့ အမေရိကန် အရာရှိကြီးတဦးကတော့ ဒီအတွက် အာမ မခံနိုင်ဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒီပြဿနာ ပြေလည်ရေး အလားအလာ ဘယ်လိုရှိသလဲ။
ကရင်နီပြည်လို့လည်း ခေါ်ကြတဲ့ ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်ထဲက ကိုယ်ထူကိုယ်ထ ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ စာသင်ကျောင်း နှစ်ကျောင်းကို စစ်ကောင်စီ ဂျက်လေယာဉ်က ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်တာကြောင့် ကျောင်းသားတွေအပါအဝင် ဒါဇင်နဲ့ချီ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသွားတယ်လို့ ကရင်နီစစ်ဘေးကူညီရေးအဖွဲ့တွေက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဝါရှင်တန်မြို့တော် မှာရှိတဲ့ အမျိုးသား ဗိသုကာပြတိုက်မှာ ကလေးတွေအတွက် ပြခန်းတခုကို ဖွင့်လှစ်လိုက်ပါတယ်။ ကလေးတွေအတွက် ရေးသားထုတ်ဝေထားတဲ့ စာအုပ်တွေကို အခြေခံပြီး အခုလိုပြခန်းစီစဉ်ထားတာဖြစ်တဲ့ အကြောင်း Maxim Adams သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။ မမြသဇင်အောင်ပြောပြပေးပါမယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အကြပ်အတည်းကို အာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက လျစ်လျူရှုနေကြတယ်ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း Yanghee Lee က ဝေဖန်ပြောဆိုပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ အရေးနိမ့်မှုတွေ အဘက်ဘက်မှာ တွေ့မြင်လာရပေမဲ့၊ တကယ်လက်တွေ့မှာ စစ်တပ်ပြိုကွဲရင်ကော ကောင်းမွန်တဲ့ အစိုးရတရပ် ပေါ်ထွက်လာနိုင်ခြေ ရှိပါသလား။ ၂၀၂၄ မြန်မာ့အရေးအလားအလာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဦးကျော်ဇံသာကို မမြသဇင်အောင် မေးမြန်းဆွေးနွေးထားပါတယ်။
စစ်ပွဲအလွန်ကာလ ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းကြမလဲဆိုတာ အစ္စရေးနဲ့ အမေရိကန်ကြား သဘောထားကွဲလွဲနေပါတယ်။ ဂါဇာကို အစ္စရေးက ထိန်းချုပ်နိုင်မယ်လို့ အများစုက ယုံကြည်ကြပြီး ၄ ပုံ ၁ ပုံကျော်ကတော့ အဲဒီဒေသမှာ ဂျူးတွေအခြေချနေထိုင်ဖို့ ပြန်တည်ဆောက်ပေးမယ်လို့ မျှော်လင့်ကြပါတယ်။
ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲ အပစ်ရပ်အောင် တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်နိုင်ခဲ့ပေမဲ့ ရခိုင်မှာတော့ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ပြင်းထန်နေပါတယ်။ ရှမ်းမြောက်နဲ့ ရခိုင် အခြေအနေဘယ်လိုကွာခြားပါသလဲ။ ဒီတပတ် အယ်ဒီတာနဲ့ ဆွေးနွေးခန်း အစီအစဉ်မှာ ဦးကျော်ဇံသာကို မမြသဇင်အောင်က ဆွေးနွေးမေးမြန်းထားပါတယ်။
ရခိုင်တိုက်ပွဲ ရှမ်းမြောက်နဲ့ ဘာကွာသလဲ ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲ အပစ်ရပ်အောင် တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်နိုင်ခဲ့ပေမဲ့ ရခိုင်မှာတော့ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ပြင်းထန်နေပါတယ်။ ရှမ်းမြောက်နဲ့ ရခိုင် အခြေအနေဘယ်လိုကွာခြားပါသလဲ။ ဒီတပတ် အယ်ဒီတာနဲ့ ဆွေးနွေးခန်းအစီအစဉ်မှာ ဦးကျော်ဇံသာကို မမြသဇင်အောင်က ဆွေးနွေးမေးမြန်းထားပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်