"တပြည်လုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးမယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ political dialogue framework ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု မူဘောင်ကို ကျနော်တို့ ဘယ်လိုပြင်ဆင်မလဲ ဆိုတဲ့ကိစ္စပါ။ ပြင်ဆင်မှုဆိုတာကတော့ အကုန်လုံး လုပ်ရမှာပဲ"
လိုင်ဇာ တိုင်းရင်းသားညီလာခံကို ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ပေးပို့တဲ့သဝဏ်လွှာမှာ တပြည်လုံးအပစ်ရပ်ပြီး နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ မူဘောင်ချမှတ်နိုင်ရင် ဒါဟာ အရေးပါတဲ့ သမိုင်းဝင် လမ်းဆုံကို ရောက်ပြီလို့ အသိအမှတ်ပြုရမှာဖြစ်ကြောင်း ထည့်သွင်းဖော်ပြထားပါတယ်။
"မနက်ကတော့ ဘာသာစုံခေါင်းဆောင်တွေအဖွဲ့ပေါ့နော်။ အဲ့တာ မြို့တော်ခန်းမမှာ တွေ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ မြန်မာ့လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်နဲ့ သွားတွေ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီ့ကနေပြီးတော့ အခု အင်းစိန်ထောင်မှာရှိတဲ့ အကြီးအကဲတွေနဲ့ရော ဒီအကျဉ်းသားတွေနဲ့ရော နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေနဲ့ရော တွေ့ပါတယ်။" (UN Myanmar)
"အဓိကအရေးကြီးဆုံးကတော့ ဒီနိုင်ငံရေးအပိုင်းပဲပေါ့။ တကယ် မြန်မာပြည်မှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတို့၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတို့က ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိနေဖို့က လိုတယ်။ နိုင်ငံရေးပြေလည်မှသာလျှင် ဒီဟာတွေကို စဉ်းစားပေးတယ်ပေါ့နော်"
လူ ၂ ဦးသေဆုံးခဲ့တဲ့အထိ ဆူပူမှုတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ မန္တလေးမြို့မှာ ညမထွက်ရအမိန့် ထုတ်ပြန်ပြီး အာဏာပိုင်တွေက ထိန်းသိမ်းနေပေမဲ့ မငြိမ်မသက် အခြေအနေ တချို့လည်း ဒီကနေ့အထိ ဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် လူတချို့ကို ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့အကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့ကပြောပါတယ်။
“အားလုံးက အေးအေးချမ်းချမ်းပါပဲ။ အဓိက ဟိုဘက်ဒီဘက်လေ ပြဿနာ သိပ်မဖြစ်အောင်ပေါ့ ဒီက အကုန်လုံး ဝိုင်းထိန်းပေးလိုက်ကြတယ်။ လူကြီးတွေက အားလုံး လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး ပဋိပက္ခတွေ မဖြစ်အောင်ပေါ့။ အချိန်မီထိန်းလိုက်တဲ့အတွက် ဘာတွေ အခြေအနေ ထွေထွေထူးထူး ကြီးကြီးမားမား မဖြစ်ဘူးပေါ့"
“ကန့်ကွက်ချင်တဲ့ဆန္ဒကတော့ ရှိကြတာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ Constitution က အတားအဆီးလုပ်ထားတော့ ဘာမှတော့ ဆက်လုပ်လို့ မရတဲ့သဘောမို့ပါ။” ရခိုင်အမျိုးသားပါတီက ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးဖြစ်တဲ့ ဦးအောင်မြကျော်
"ကိုယ့်အရပ်၊ ကိုယ့်ဒေသ၊ ကိုယ့်ပြည်သူတွေ နေတဲ့နေရာမှာ ဒီအရပ်က တင်မြှောက်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်သာလျှင် ဒီအရပ်မှာ အုပ်ချုပ်တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ သို့မဟုတ်လျှင် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သင့်တယ်လို့ ကျနော်ကတော့ ဒီလိုပဲ ခံယူတယ်ခင်ဗျ။" - တိုင်းရင်းသားပါတီ ၁၅ ပါတီနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ NBF ပါတီပြောခွင့်ရ ဦးစောသန်းမြင့်
“တဘက်မှာလည်း တာဝန်ကြီးရှိလာတယ်လေ။ ဒီဇုံတွေကို မြို့ပြဆိုင်ရာ ကျူးကျော်မှုတွေလုပ်လို့ မရပါဘူး။ ဟိုတယ်တွေ၊ မိုတယ်တွေ၊ အင်းတွေ၊ စားသောက်ဆိုင်တွေ၊ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းတွေ၊ မီးရထားသံလမ်းတွေ၊ စသည်..စသည်ပေ့ါဗျာ။” (ဦးစန်းဝင်း-အငြိမ်းစား ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာန)
"သူတို့ကတော့ ဘာမှမဖြစ်ပါဘူး။ တယောက်ကတော့ နည်းနည်း ဒဏ်ရာရတယ်ပြောတယ်။ လေယာဉ်ကတော့ အကုန်လုံး တစစီပဲဗျ ကြေမွနေတာပဲ။ စက်ချို့ယွင်းပြီးတဲ့အခါကျတော့ ပျက်ကျတဲ့သဘော နေမှာပေါ့။ ကျနော်တို့လည်း ပျက်ကျပြီးမှ သွားကြည့်ရတာလေ"
"ခင်မောင်ရင်ကို လေးစားတဲ့လူလည်း များပါတယ်။ မြန်မာပြည် ပန်းချီလောကမှာ ခေတ်ပေါ်ရော၊ ရိုးရိုးရော သူ့ကိုလေးစားကြပါတယ်"
ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်ဖွဲ့ KIA နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြန်ဖြစ်တာ ၃ နှစ်ပြည့်ချိန်မှာ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်ပေါင်း ၁ သိန်းကျော် ရှိနေပြီး ကလေးတွေရဲ့ ပညာရေးအတွက် ပူပန်စရာ ဖြစ်နေကြရပါတယ်။
"သူ အဓိကထားပြီး ပြောတာကတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်တဲ့နေရာမှာ အခြေခံကျတဲ့ အယူအဆ ၃ ခုဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး၊ စည်းလုံးညီညွတ်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုတဲ့ ဒီအခြေခံ ၃ ရပ်ကို တပ်မတော်က တက်တက်ကြွကြွ လိုက်ပါလုပ်ဆောင်မယ်လို့ တပ်မတော်ရဲ့ သဘောထားကို ပြောကြားပါတယ်ခင်ဗျ"
"ဖွဲ့စည်းပုံကတော့ တပ်ချုပ်နဲ့တွေ့တဲ့ အခါမှာလည်း ပြောတာပဲ။ သူကတော့ ဖွဲ့စည်းပုံဆိုတာ ဖျက်သိမ်းတာကတော့ လက်မခံဘူးတဲ့။ ဒါပေမဲ့ ပြင်လို့ရှိရင်တော့၊ အများက သဘောတူလို့ရှိရင်တော့ ပြင်တာကတော့ သူလက်ခံပါတယ်တဲ့"
"မြန်မာပြည်ရဲ့ အေးချမ်းမှုက သူတို့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားနဲ့လည်း ဆက်စပ်မှုရှိတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပေါ့ဗျာ။ အဲ့ဒီမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို မြန်မြန် ဖြစ်စေချင်တယ် ဆိုတဲ့အကြောင်း။ သူကတိုက်တွန်းတာပါ" - နိုင်ဟံသာ
"နှစ်ဘက်ကိုယ်စားလှယ်တွေက ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေ အောင်မြင်ရေးကို ဦးတည်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို အဟန့်အတားဖြစ်စေတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေ ထပ်မံမဖြစ်ပွားဖို့ ဦးစားပေး ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။" - ဦးလှမောင်ရွှေ
" RCSS/SSA ဟာ ပြည်နယ် အဆင့်လည်း လက်မှတ်ထိုးပြီးပြီ။ ပြည်ထောင်စု အဆင့်လည်း လက်မှတ်ထိုးပြီးထားတဲ့ တပ်ဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်တယ်။ မြို့ထဲမှာ ဆက်ဆံရေးရုံးတွေ ဖွင့်ထားတယ်။ နိုင်ငံတော်အဆင့် လက်မှတ်ထိုးဖို့လည်း ပြင်ဆင်ထားပြီးပြီ။ ဒီအဖွဲ့ကိုတရားမဝင်ဘူးဆိုရင် ကျနော်တို့ ဘယ်လိုအဖွဲ့ကို တရားဝင်တယ်လို့ ပြောရမလဲဗျ။"
"အမှန်ဆိုရင် တဘက်နဲ့တဘက် သွားလာလို့ရှိရင် အကြောင်းကြားရမယ်၊ ဘာညာတွေ သဘောတူညီချက်တွေ ရှိတယ်ခင်ဗျ။ အခုက အကြောင်းလည်းမကြား၊ ဘာသတင်းမှလည်း မပြောဘဲနဲ့ ဒီလို လက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ အတင်းဝင်လာတယ်ဆိုတော့ အနာဂတ်အတွက် စိုးရိမ်တယ်ခင်ဗျ" - SSA ဒုဗိုလ်မှူးကြီး စိုင်းစိုးမိန်း
"လုံခြုံရေးကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ အာမခံချက်တော့ မပေးနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဒီသေနတ်သံတွေလည်း ကြိုကြားကြိုကြား အခုလည်းပဲ ကြားနေရတယ်ဆိုတော့ ဘယ်နေ့ ဘယ်အချိန် ဘယ်လိုဖြစ်လာမယ် ဆိုတာကိုတော့ ကျနော်တို့လည်း ဒီလုံခြုံရေးကိစ္စတော့ အမြဲတမ်းပဲ စိုးရိမ်နေပါတယ်"
အင်အားကြီး ရှမ်းပါတီကြီးနှစ်ခုဖြစ်တဲ့ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် SNLD နဲ့ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ SNDP တို့ဟာ နှစ်ပါတီ ပေါင်းစည်းရေး အတွက် မေလ ၃ ရက်နေ့မှာ ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ရှိနေပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
