ဒီကနေ့ မနက်အစောပိုင်း ရှမ်းမြောက်၊ သီပေါမြို့အရှေ့မြောက်ဘက် မှာရှိတဲ့သိန္နီမြို့အနီး နေရာတော်တော်များများမှာ ငလျင်ငယ်အကြိမ်ရေ တော်တော်အများများ လှုပ်ခတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ပြင်သစ်နိုင်ငံကို ရောက်နေတဲ့ အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ Donald Trump၊ ယူကရိန်းသမ္မတ Volodymyr Zelenskiy တို့နဲ့ ပြင်သစ်သမ္မတ Emmanuel Macron တို့ စနေနေ့က ပါရီမြို့တော်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းတွေကစလို့ စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ ကချင် KIA/PDF ပူးပေါင်းတပ်တွေကြား တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်နေတဲ့ ကချင်ပြည်နယ် ဗန်းမော်မြို့က တိုက်ပွဲအတွင်း ဗန်းမော်အကျဥ်းထောင် ပွင့်သွားပြီး နိုင်ငံရေးအကျဥ်းသားတွေ အပါဝင် အကျဥ်းသား အတော်များများ လွတ်မြောက်သွားတယ်လို့ ဒေသသတင်းမီဒီယာတချို့က ဖော်ပြပါတယ်။
ယူကရိန်းအတွက် ဒုတိယ အသုတ် F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေကို ဒိန်းမတ်နိုင်ငံက ပေးပို့ခဲ့တဲ့အကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ Volodymyr Zelenskyy က စနေနေ့က ပြောပါတယ်။
အချိန်တိုအတွင်း ဆီးရီးယားသူပုန်တွေ အခုလို နယ်မြေတွေ အများအပြားကို သိမ်းယူလာနိုင်တာဟာ လတ်တလော ကူရာမဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ သမ္မတ Bashar Assad အတွက်တော့ ကံကြမ္မာဆိုးတခုပါပဲ။
ဂါဇာမှာ စနေနေ့က အစ္စရေးရဲ့ လေ ကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်း အယောက် ၂၀ ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအရာရှိတွေက ပြောပါတယ်။ အစ္စရေးနဲ့ ဟာမတ်စ်ကြား အပစ်ရပ်စဲရေး ကြိုးပမ်းမှုအောင်မြင်ဖို့ အလားအလာ ရှိတယ်ဆိုပြီး ပြောဆိုနေချိန်မှာပဲ အခုလို လေကြောင်းက တိုက်ခိုက်ခဲ့တာပါ။
အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ Donald Trump က ဆိုရှယ်မီဒီယာ လူမှုကွန်ယက်ကနေ ထိပ်တန်း ကုန်သွယ်ဘက် နိုင်ငံတွေ ဖြစ်တဲ့ ကနေဒါ၊ တရုတ် နဲ့ မက်ဆီကို နိုင်ငံတွေ အပေါ် သွင်းကုန်ခွန် တိုးမြှင့်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ထားပါတယ်။
ယူကရိန်းစက်ရုံတခုမှာ ထုတ်လုပ်တဲ့ တာဝေးပစ် "Peklo" မစ်ဇိုင်း ဒရုန်းသစ်ကို ယူကရိန်းသမ္မတ Volodymyr Zelenskyy က သောကြာနေ့က မိတ်ဆက်လိုက်ပါတယ်။ ပထမဆုံး အသုတ်အနေနဲ့ ထုတ်လုပ်တဲ့ ဒီမစ်ဇိုင်းဒရုန်းတွေကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့တွေရှိရာ ဖြန့်ဝေ ပေးခဲ့ပြီးကြောင်းလည်း သမ္မတက ပြောပါတယ်။
ဒီလို ကျဆင်းရတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းထဲမှာ တခုက တရုတ်နိုင်ငံထုတ် လက်နက်တွေဟာ တိုက်ခိုက်ရေး အတွေ့အကြုံပိုင်းမှာ အားနည်းတာကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ SIPRI အဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြပါတယ်။
ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်း ခပ်မြန်မြန် ပြောင်းလဲလာနေတဲ့ နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ တိုင်ပင် ဆွေးနွေးကြဖို့ အတွက် ဆီးရီးယား၊ အီရန်နဲ့ အီရတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးတွေ အီရတ်နိုင်ငံ Baghdad မြို့တော်မှာ သောကြာနေ့က တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါတယ်။
ဂါဇာမှာ စစ်ပွဲတွေရပ်ဖို့ အမေရိကန်နဲ့ ကာတာနိုင်ငံတွေက ကြားဝင် စေ့စပ်ပြီး ဆွေးနွေးပွဲတွေ ကျင်းပခဲ့ပေမဲ့ တိုးတက်မှုတစုံတရာ မရှိတဲ့အပေါ် ကြားဝင် ညှိနှိုင်းပေးနေတဲ့နိုင်ငံတွေက ဆွေးနွေးပွဲတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့လက ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီးတဲ့နောက် အခုတကြိမ် ပြန်စမယ့်အကြောင်း ပြောဆိုလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်နယ်စပ်အနီး MNDAA ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ ထိန်းချုပ်တဲ့နယ်မြေမှာ အမျိုးသား ၆ ဦးကို ရာဇဝတ်ပြစ်မှုူတွေနဲ့ MNDAA က ကွပ်မျက်လိုက်တဲ့ အကြောင်း MNDAA နဲ့ နီးစပ်တဲ့ သတင်းရင်းမြစ်ကို ကိုးကားပြီး AFP သတင်းက သောကြာနေ့မှာ ဖော်ပြပါတယ်။
KIA နဲ့ ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ဗန်းမော်မြို့ကို ထိုးစစ်ဆင်နေတဲ့ တတိယမြောက်နေ့မှာတိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက် ပြင်းထန်နေပြီး KIA ပူးပေါင်းတပ်တွေဟာ ဗန်းမော်မြို့အတွင်းဝင်ရောက်ပြီး အစိုးရဌာန အချို့ကို သိမ်းပိုက်လိုက်ကြောင်း KIA ရှေ့တန်းတပ်နဲ့ နီးစပ်သူတွေက ပြောပါတယ်။
တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်စည်ဂိတ်တွေကို တရုတ်ဘက်ကပိတ်ထားတဲ့အပြင် ပြည်တွင်း ကုန်စည်ပို့ ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းတွေကိုလည်း ပိတ်ထားတဲ့အတွက် ကချင်ပြည်နယ်မှာ စက်သုံးဆီ၊ စားသောက်ကုန်နဲ့ ဆေးဝါး ဝယ်ယူရခက်ခဲနေသလို ပူတာအိုမြို့မှာလည်း ဈေးကြီးပေးဝယ်ယူ နေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်တယ်လို့ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ICJ နိုင်ငံတကာ တရားရုံးမှာ တရားစွဲထားတဲ့အမှုမှာ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုဖို့ Slovenia နိုင်ငံက လျှောက်ထားလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျား-မ ကွဲပြားမှုအခြေခံကြောင့် မိန်းကလေးငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်ခံနေရတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ၁၆ ရက်ကြာ လှုပ်ရှားမှုမှာပါဝင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အီတလီသံရုံးအကြီးအကဲက Video ရုပ်သံ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ပေးဖို့ Georgia ပြည်နယ် အထက်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်းကို အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ Donald Trump က ရွေးချယ်လိုက်ပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြောင့် ပြည်သူတွေ စိုးရိမ်ခဲ့ရတဲ့အပေါ် ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက တောင်းပန်လိုက်ပါတယ်။ နောက်ထပ်တကြိမ် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးထုတ်မယ်ဆိုရင် လက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း ကာကွယ်ရေး ဒုဝန်ကြီး Kim Seon Ho က ဒီနေ့ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
"၂ ရက်နေ့က နွားထိုးကြီးမြို့ မြောက်ဘက်အခြမ်း နဘဲမြစ်ကိုချတာ။ ကိုရီးယားစာသင်ကျောင်းလည်း ပျက်စီးသွားတယ်။ ကျောင်းသား ၂ ယောက်ပေါ့နော် သေတာက။ ၃ ရက်နေ့မှာက ကွမ်းအုံရွာ ၂ ယောက်သေပေါ့။ ၄ ရက်နေ့က လုံးတောရွာ ကိုရင်တပါး သေတယ်။ ၅ ရက်နေ့ကျတော့ အောင်ပန်းကုန်းမှာက ဗုံးကြဲလို့ မိသားစု ၃ ယောက်လုံးသေသွားတယ်။ (ဒေသခံ)
စစ်အာဏာသိမ်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်မှုထမ်းဥပဒေ၊ ပြည်တွင်းစစ်ရေး နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခနဲ့၊ ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှုတွေကြောင့် ထိုင်းနဲ့ တရုတ်ကို အများဆုံးထွက်နေကြတယ်လို့ အလုပ်သမားသမဂ္ဂတွေကပြောပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်