မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် ပြောနေသလို နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ဆိုတာ လက်တွေ့ဖြစ်နိုင်ပါ့မလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ရှိနေသလို “အနုတ်သဘောဆောင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး Negative Peace” ကို ဦးတည်သွားနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းအေး မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ရခိုင်ရဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အာရက္ခတပ်တော် (AA) ကို တရားဝင် အုပ်ချုပ်နေတဲ့ နိုင်ငံရေး အင်အားစုတခုအနေနဲ့ အသိအမှတ်ပြု ဆက်ဆံတာမျိုး မလုပ်သေးပေမဲ့ ဒီချဥ်းကပ်မှု ပုံစံက ပြောင်းလဲလာနိုင်တယ်လို့ သုတေသီတဦးက ပြောပါတယ်။
Burma Act က ဥပဒေ အဖြစ် ပြဌာန်းပြီးဖြစ်လို့ ငွေကုန်ကြေးကျ မများဘဲ လက်တွေ့လုပ်နိုင်တဲ့ အရေးယူမှုတွေကို ဆောင်ရွက်ဖို့ သမ္မတထရမ့် အစိုးရ အဖွဲ့ကို တိုက်တွန်းသွားမယ်လို့ Burma Research Institute က ပြောပါတယ်။ ဦးဆောင်သူ ဇိုသုန်းမှုန်ကို ကိုငြိမ်းချမ်းအေးက ဗွီအိုအေစတူဒီယိုထဲမှာ တွေ့ဆုံ မေးမြန်းထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုတွေ အပါအဝင် သတ်ဖြတ်မှုတွေကို လူသားအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု အဖြစ် သတ်မှတ်ဖို့ မတ်လ ၇ ရက်က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယိုကို တောင်းဆိုပါတယ်။ Burma Advocacy Group ရဲ့ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ ဘုန်းတော်ကြီး Dr. Roy Medley ကို ကိုငြိမ်းချမ်းအေး မေးမြန်းထားပါတယ်။
ရခိုင်မှာ နယ်မြေအများစုကို သိမ်းထားတဲ့ အာရက္ခတပ်တော်ကို တရားဝင်နိုင်ငံရေးအင်အားစုအဖြစ် တရုတ်က ဆက်ဆံတာမျိုး မလုပ်သေးပေမဲ့ ဒါကပြောင်းလဲလာနိုင်တယ်လို့ လေ့လာသူတွေက ဆိုပါတယ်။ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့ဒေသတွေဘက် အရှိန်တင်လာတဲ့ ရခိုင့်စစ်ရေးရိုက်ခတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကိုငြိမ်းချမ်းအေး မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံထဲက စစ်ကောင်စီရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ အပါအဝင် သတ်ဖြတ်မှုတွေကို လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ဖို့ မတ်လ ၇ ရက်နေ့မှာပဲ ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယိုကို တောင်းဆိုလိုက်တယ်လို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ပြောပါတယ်။
သမ္မတထရမ့်ရဲ့ လွှတ်တော် မိန့်ခွန်း မြင်ကွင်းက ကွဲပြားနေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံရေးကို ပုံဖော်နေတယ်ပြီး မိန့်ခွန်းထဲမှာ လူအများ အကြိုက်တွေ့နိုင်တဲ့ ပြောဆိုချက်တွေ ပါတယ်လို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေးမှာ မျှော်လင့်ချက် နည်းပေမယ့် မြန်မာ့အရေး ဆက်လက် တိုက်တွန်းနေဖို့ လိုတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။
သမ္မတထရမ့်ရဲ့ ဒုတိယအကြိမ် သမ္မတသက်တမ်း ပထမဆုံး လွှတ်တော်မိန့်ခွန်းဟာ ကွဲပြားနေတဲ့အမေရိကန်နိုင်ငံရေးကို ပုံဖော်နေတယ်လို့ သုံးသပ်ကြတာတွေရှိသလို လူအများအကြိုက်တွေ့နိုင်တာတွေပါတယ်လို့လည်းသုံးသပ်ပါကြတယ်။ မြန်မာပြည်အရေးလို တကယ်လိုအပ်တဲ့နေရာတွေအတွက်တော့ ဆက်လက် တိုက်တွန်းနေဖို့ လိုတယ်လို့လည်း ဆိုကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်းအုပ်ချုပ်နေတဲ့ စစ်တပ်အပေါ် ကမ္ဘာ လွှမ်းခြုံ လက်နက်ပိတ်ဆို့တာမျိုး အရေးယူနိုင်ဖို့ အမေရိကန်လွှတ်တော်မှာ ကြိုးစားနေသလို BRAVE BURMA Act လို မြန်မာ့အရေး ဥပဒေကြမ်းတွေ ဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ ပြန်လည် တင်သွင်းတာမျိုး မြင်ရဖို့ရှိတယ်လို့ မြန်မာ့အရေး လှုပ်ရှားနေသူတွေက ပြောပါတယ်။
အမေရိကန် လွှတ်တော်မှာ မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် လက်နက်ပိတ်ဆို့ အရေးယူနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေသလို ဥပဒေကြမ်းတွေ ဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ ပြန်လည်တင်သွင်းတာ မြင်ရဖို့ ရှိတယ်လို့ မြန်မာ့အရေး လှုပ်ရှားနေသူတွေက ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သတိထားစောင့်ကြည့်ပြီး တိုက်တွန်းသွားဖို့ လိုတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းအေး တင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံက လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု အခြေအနေကို အမေရိကန် အစိုးရသစ်က ဘယ်လို တုံ့ပြန်ကိုင်တွယ်မလဲ ဆိုတာ ခန့်မှန်းရခက်သေးပေမယ့် လတ်တလော ကျင်းပခဲ့တဲ့ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့် ကြားနာပွဲမှာတော့ အားရဖွယ် စိတ်ဝင်စားခံရမှုရှိတယ်လို့ ထွက်ဆိုခဲ့သူ တဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းအေး တင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာ ကက်သလစ် ဘုန်းတော်ကြီး တပါး သတ်ဖြတ်ခံရတဲ့ ဖြစ်စဥ်က မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားမပြုဘဲ အကြမ်းဖက်တဲ့ လူတစု လုပ်ရပ်သာ ဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန် မြန်မာ ကက်သလစ် အသိုင်းအဝန်းက ပြောပါတယ်။ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ကိုငြိမ်းချမ်းအေးက စုစည်း တင်ပြပါမယ်။
မြန်မာ ကက်သလစ် ဘုန်းတော်ကြီး တပါး သတ်ဖြတ်ခံရတဲ့ ဖြစ်စဥ်က မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားမပြုဘဲ အကြမ်းဖက်တဲ့ လူတစု လုပ်ရပ်သာ ဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန် မြန်မာ ကက်သလစ် အသိုင်းအဝန်းက ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အတွက် အင်ဒိုပစိတ်ဖိတ်ဒေသတွင်း တရုတ်လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်နိုင်ဖို့ အိန္ဒိယက အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိနေပြီး မြန်မာ့အရေးမှာ သူတို့ နှစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့ မူဝါဒတွေကို ပြန်လည်သုံးသပ်ဖို့ လိုတယ်လို့ အာရှ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပညာရှင်တဦးက ထောက်ပြလိုက်ပါတယ်။
အမေရိကန်အတွက် အင်ဒိုပစိဖိတ်မှာ တရုတ် လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်နိုင်ဖို့ အိန္ဒိယက အရေးပါပြီး မြန်မာ့ပဋိပက္ခမှာ အိန္ဒိယရဲ့ လုံခြုံရေးဦးစားပေးမှုတွေကို နောက်က ပံ့ပိုးတာမျိုး လုပ်နိုင်တယ်လို့ National War College ပါမောက္ခ Zachary Abuza က ပြောပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းအေး မေးမြန်းထားပါတယ်။
ဒုတိယသမ္မတသက်တမ်းအဖြစ် ပြန်တာဝန်ယူပြီး မူဝါဒအပြောင်းအလဲတွေ ဖော်ဆောင်နေတဲ့ သမ္မတ Donald Trump လက်ထက် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ကျရောက်လာနိုင်တဲ့ ရိုက်ခတ်ချက်တွေနဲ့ ပက်သတ်ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး စောင့်ကြည့်အကဲခတ်တဲ့ မြန်မာ့အရေးလှုပ်ရှားသူ ဇိုသုန်းမှုန်ကို ကိုငြိမ်းချမ်းအေး ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါတယ်။
မြန်မာ့အရေး ထရမ့်အစိုးရဦးစားပေး မဟုတ်ပေမဲ့ ကန်အကျိုးစီးပွားအတွက် မြန်မာပါတဲ့အာရှပိစိဖိတ်ဒေသဟာ အရေးကြီးပြီး အာဏာရှင်တိုက်ပွဲရဲ့ စစ်မြေပြင်မြန်မာဟာ ကန်အကျိုးစီးပွားထိခိုက်စေတယ်လို့ စောင့်ကြည့်အကဲခတ် မြန်မာ၊ အမေရိကန် ဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်အဖွဲ့က ဦးညွန့်သန်းက ထောက်ပြပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းအေးမေးမြန်းထားပါတယ်။
မြန်မာ့အရေးမှာ အမေရိကန် ပြတ်ပြတ်သားသားမကိုင်တွယ်လို့ တရုတ်ရဲ့ သြဇာလွှမ်းမိုးမှု ချဲ့ထွင်ဖို့ ခွင့်ပြုသလို ဖြစ်တယ်။ မြန်မာ့အရေးတက်ကြွသူ ကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်လာလို့ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး အခွင့်အလမ်းကောင်းလို့ မြန်မာ့အရေးသုတေသီ Hunter Marston က သုံးသပ်ပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းအေး မေးမြန်းထားပါတယ်။
မြန်မာ့အရေးမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သတိထားချဉ်းကပ်နေတာနဲ့ ပြတ်ပြတ်သားသား အရေးယူတာတွေ ကင်းမဲ့နေတာတွေက မြန်မာ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပဋိပက္ခထဲ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်နိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုသလို ဖြစ်နေတယ်လို့ မြန်မာ့အရေးလေ့လာစောင့်ကြည့်တဲ့ နိင်ငံတကာ သုတေသီ Hunter Marston က သုံးသပ်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
