ဘာသာရေးဖိနှိပ်မှုတွေ ရှိတယ်လို့ စွပ်စွဲခံနေတဲ့ ချင်းပြည်နယ် အခြေအနေမှန်ကို သိရဖို့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ ကင်တားနား မင်းတပ်မြို့ကို သွားနေပါတယ်။
"အကျဉ်းထောင်ထဲက အခြေအနေတွေ သူမေးလေ့ရှိတယ်။ နောက် လက်ရှိနိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေရဲ့ အမှုအခြေအနေ ကို မေးလေ့ရှိတယ်။ နောက်သူတို့ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှု ခံရ၊ မခံရ အဲ့တာတွေကို မေးလေ့ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုခံရတဲ့ အခြေအနေတွေကို မေးလေ့ရှိပါတယ်။"
ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းပြီး ရေကြီးခဲ့တာကြောင့် လူသုံးဦးသေဆုံးပြီး ကရင်ပြည်တွင်းမှာ ၃ သောင်းကျော်၊ မွန်ပြည်မှာ ၆ ထောင်နီးပါး ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတွေမှာ နေထိုင်နေကြရပါတယ်။
မန္တလေးမြို့က ရတနာပုံခေတ်လက်ရာ ရှေးဟောင်းရွှေကျောင်းကြီးကို အမေရိကန်နဲ့ မြန်မာပူးပေါင်းပြီး ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းဖို့ ပြင်ဆင်နေကြပါတယ်။
"ဗမာပြည်က အခု အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ တအား ဆက်ဆံရေး ကောင်းလာတယ်။ တရုတ် မှာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ရှိလာတာ အမှန်ပါ။ အရင်တုန်းကတော့ သူ တစ်ယောက်တည်း ဆက်ဆံရသလို ဖြစ်တာကိုး။ အခုကျတော့ အားလုံးနဲ့ ဆက်ဆံရမယ်ဆိုတဲ့အခါကျတော့ သူလည်း ခြေလှမ်း ခပ်စိပ်စိပ်လေး..."
" အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆိုတဲ့ဟာက ဒီကနေ့မှာ ဟိုမှာ လုပ်ထားပြီးသား အဖွဲ့အစည်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုချိန်ထိ လက်နက်တွေနဲ့ ပစ်တုန်း ခိုက်တုန်း သတ်တုန်း။ ဆိုတော့ ဒါတွေက မျက်မြင်သက်သေတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆိုတာထက် နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းဖို့က ပိုအရေးကြီးတယ် ဆိုတဲ့အကြောင်း ပြောပါတယ်"
"တပြည်လုံး ဒီ နိုင်ငံရေး အာမခံချက် ဘယ်လိုဆက်သွားမလဲဆိုတဲ့ကိစ္စကို သဘောတူညီ ချက် မရသေးဘဲနဲ့ တပြည်လုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုတဲ့ လက်မှတ်ရေးထိုးမှု တခုတည်း နဲ့ကတော့ ဒါကတော့ ရေရှည်မှာ ခိုင်မာမှု ရှိမှာမဟုတ်ဘူး"
“ဒါမျိုးဖြစ်သွားတယ်ဆိုတော့ အံ့တော့ အံ့သြတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဦးဇင်းအနေနဲ့က ကိုယ် အရင်က ပြုခဲ့တဲ့ မကောင်းမှုကံကြောင့်လို့ပဲ ဦးဇင်းအနေနဲ့ ခံစားရပါတယ်။ ဦးဇင်း ဘာမှတော့ အပြစ်မပြောချင်ပါဘူး။ ဦးဇင်းအနေနဲ့ ကတော့ နောက်နောင်ကို ဒါမျိုး မဖြစ်စေချင်ဘူးပေါ့ဗျာ။ ဦးဇင်းကို သာဓကထားပြီးတော့ နောက်နောင် ဒါမျိုး အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုတွေ နောက်နောင် မပေါ်ပေါက်ပါစေနဲ့လို့ ဦဇင်းအနေနဲ့ ဆုတောင်းပေးလိုက် ပါတယ်”
"ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ရေးဆွဲတင်ပြတဲ့ ပံုံနှိပ်ခြင်းနဲ့ ထုတ်ဝေခြင်းလုပ်ငန်း ဥပဒေ မူကြမ်းဟာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို သွယ်ဝိုက်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အချက်တွေ ပါဝင်တာ ကြောင့် သတင်းမီဒီယာအဖွဲ့အစည်းတွေက ရုပ်သိမ်းဖို့အထိ ကန့်ကွက်နေကြပါတယ်"
သတင်းသမားတွေ မီဒီယာအဖွဲ့အစည်းတွေက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ထားတဲ့ ပံုံနှိပ်ခြင်းနဲ့ ထုတ်ဝေခြင်းလုပ်ငန်း ဥပဒေမူကြမ်းကို ပြည်သူ့လွှတ်တော်က အတည်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်ပြီး နောက်တဆင့် အမျိုးသားလွှတ်တော်က အတည်ပြုပြီးရင်တော့ ဒီဥပဒေဟာ အသက်ဝင်လာတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။
"တကယ်တမ်း ရုံးဖွင့်နိုင်ဖို့ လျာထားတာက ဒီလ ၂၀ ရက်နေ့ပေါ့ အဲ့လို လျာထားပါတယ်။ ဒီကြားထဲမှာက ဒီ office setting ပေ့ါ ရုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ဟာ တခြားညှိနှိုင်းမယ့်ဟာတွေ ဒါတွေ ကြိုတင်ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့ ကြိုတင်ရောက်လာခြင်း ဖြစ်တယ်"
“ဒီနေ့မနက်ကတော့ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်တယ်ဆိုတဲ့သူ နှစ်ယောက်ကိုတော့ ဖမ်းမိထားပါပြီ။ အခြေအနေကတော့ အေးအေးဆေးဆေးပါပဲ။ ၁၂ နာရီနောက်ပိုင်း ညမထွက်အမိန့်ကို လိုက်အော်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ဘာမှ ပြဿနာ ကြီးကြီးမားမား မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီမနက်အထိ အေးအေးဆေးဆေးပါပဲ”
"အရင်တုန်းက တူးပြီးသား သုဝဏ္ဏဘူမိ အချက်အခြာဖြစ်တဲ့ အရပ်သမအခေါ် သောနထေ ဥတ္တရထေ တို့ ရောက်ရှိတဲ့ ဝင်းက နဲ့ အရပ်သမရွာက တူးပြီးသားဟာတွေ ကို ဆက်လက်ပြီးတော့ တူးဖော်ဖို့ပါ။ နောက်တချက်ကတော့ နောက်ဆုံး သုဝဏ္ဏဘူမိ ဖြစ်တဲ့ သထုံမြို့ပေါ့"
“ဒီ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ထိခိုက်မှုတော့ မရှိပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့က ဒီ ငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့က ကျနော်တို့ ဗဟိုရဲ့ ပေါ်လစီ ပိုင်းပဲ လုပ်ရတဲ့ကိစ္စဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် ဒုဥက္ကဌမရှိရင်လည်း ဒါ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စက အခက်အခဲတော့ မရှိနိုင်ပါဘူးပေါ့နော်”
အနည်းဆုံး ကုန်တင်ကား၁၀စီးပါဝင်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ကူညီထောက်ပံ့ရေးယာဉ်တန်းဟာ ဒီကနေ့မနက်က ဗန်းမော်ခရိုင်၊ မိုင်ဂျာယန်ဒေသက ကချင်စစ်ရှောင် ဒုက္ခသည်စခန်းကို ရောက်ရှိသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
"အဓိကရည်ရွယ်ချက်က ပြည်မမှာ ကျနော်တို့ရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသားအားလုံးကို စုစည်းပြီး တော့ ကျနော်တို့ ယှဉ်ပြိုင်မယ်။ နိုင်ငံတဝှမ်းလုံးကိုပေါ့နော်။ ညီနောင်ပါတီတွေရှိတဲ့ ပြည်နယ်တွေမှာတော့ ကျနော်တို့ မယှဉ်ဘူး။ ညီနောင်ပါတီတွေ မယှဉ်ပြိုင်မယ့် ကျန်တဲ့နေရာအားလုံး ကျနော်တို့က ကွက်လပ်မကျန်ပေါ့နော် ယှဉ်ပြိုင်မယ်။ အဲ့လို ကျနော်တို့အားလုံး ရည်ရွယ်ချက်ထားတယ်ပေါ့”
လားရှိုးမြို့တွင်းမှာ အာဏာပိုင်တွေက လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ချထားလိုက်တဲ့နောက်မှာ ဒီကနေ့မှာတော့ အတော်လေး အေးဆေးသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။
“ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းကော်မတီလေ။ ဒါ ပြည်ထောင်စုအဆင့် ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်မင်း ဦးဆောင်တဲ့အဖွဲ့နဲ့ ကေအိုင်အို ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးတဲ့အဖွဲ့တွေ ဆုံမယ်ပေါ့လေ။"
"မုန်တိုင်းဟာ လက်ရှိ လမ်းကြောင်းအတိုင်း ဆက်လက် ရွေ့လျားလာမယ်ဆိုရင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စစ်တကောင်းမြို့နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့နယ်အကြား ကနေ ကုန်းတွင်းပိုင်းကို မနက်ဖြန် ညနေပိုင်းလောက်မှာ ဖြတ်သန်းနိုင်ပါတယ်။ မုန်တိုင်းဗဟိုချက် လေတိုက်နှုန်း မိုင် ၆၀ ရှိနိုင်တယ်လို့လည်း မိုးဇလဌာနက ခန့်မှန်း ထားပါတယ်"
"အခြေခံဥပဒေကို ပြုပြင်ရေးဆွဲဖို့ လိုအပ်တယ်။ ဒီအထဲမှာ ကျနော်တို့ ဝတိုင်းရင်းသား တွေ တင်ပြဆွေးနွေးနေတဲ့ တောင်းဆိုနေတဲ့ ဝပြည်နယ်ရရှိရေး ထည့်သွင်းပြုပြင် သွားဖို့ လိုအပ်တယ် ဆိုတာကို ဆွေးနွေးတယ်လေ။ ပြည်နယ်အဆင့် သတ်မှတ်ရေးပေါ့"
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်