ရွေးကောက်ခံသမ္မတဒေါ်နယ်ထရန့်က အရေးပါတဲ့ကုန်သွယ်ရေးကော်မရှင် အကြီးအကဲနေရာ အပါ အဝင် သူ့အစိုးရ ဖြစ်လာရင်တာဝန်ယူမယ့် သူတချို့ကို အင်္ဂါနေ့မှာ ထပ်မံရွေးချယ် လျာထားခဲ့ပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့တာနဲ့ပတ်သက်လို့ ထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ တောင်ကိုရီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်းဟာ ဒီကနေ့မှာ သေကြောင်းကြံစည်ခဲ့ကြောင်း သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရပ်သားတွေကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ရာမှာသုံးတဲ့ လေယာဉ်အစိတ်အပိုင်းတွေရောင်းချပေးမှုနဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီ ၄ ခုကို အမေရိကန်က ဒဏ်ခတ်အရေးယူလိုက်ပြီး ဒီထဲက ၂ ခုဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာအခြေစိုက်ပြီး ကျန် ၂ ခုကတော့ ရုရှားမှာအခြေစိုက်ကြောင်း ကန် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက မနေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ဂါဇာဒေသမှာ အမြန်ဆုံး အပစ်ရပ်နိုင်မယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်းတရပ် ချမှတ်နိုင်ရေး ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံမှာ ဒီကနေ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ဆွေးနွေးဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ရေး မကြာသေးခင် သီတင်းပတ်တွေက လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ဆွေးနွေးခဲ့ပေမဲ့ အမေရိကန်က ကန့်ကွက်ခဲ့ပြီးနောက် အထွေထွေညီလာခံမှာ ဆွေးနွေးကြမှာပါ။
စစ်ကောင်စီနဲ့ အာရက္ခတပ်တော် AA ကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတာနဲ့အမျှ နေရပ်စွန့်ခွာရသူတွေ တိုးလာနေပြီး ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေနဲ့လည်း ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ စစ်ရေးပဋိပက္ခကြားမှာ ဒုက္ခသည်တွေဟာ အရေပြားရောဂါအပါအဝင် ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဆေးဝါးရရှိဖို့ အခက်ကြုံနေရတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
လုပ်ခလစာနဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေအတွက် ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်ကြသူတွေ များလာတာကြောင့် ပြည်တွင်းမှာ လုပ်သားရှားပါးနေချိန်မှာပဲ မြန်မာအလုပ်သမားရေးဌာနက ပြည်ပအလုပ်အကိုင် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေကို ညွှန်ကြားလိုက်တာပါ။
ရုရှားအနေနဲ့ ဆီးရီးယားသမ္မတ Bashar al-Assad အစိုးရကို ထောက်ခံကူညီပြီး ဆီးရီးယားသူပုန်တွေကို အပြင်းအထန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပေမယ့် အခု သူပုန်တွေအာဏာရလာတဲ့အတွက် အဲဒီမှာ ပြန်လည်ခြေကုပ်ရဖို့ကတော့ အင်မတန်ခက်ခဲသွားပါပြီ။ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် Ricardo Marquina ပေးပို့ထားတဲ့သတင်းကို ကိုခင်မောင်စိုးမင်း ပြောပြမှာပါ။
ယူကရိန်း စစ်ပွဲ အရေး ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုတွေက ဆောင်းတွင်းမှာ စတင်နိုင်တယ်လို့ ပိုလန် ဝန်ကြီးချုပ် Donald Tusk က အင်္ဂါနေ့မှာ ပြောပါတယ်။ ဒီ အချိန်ကာလဟာဆိုရင် ဥရောပ သမဂ္ဂမှာ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်ကစလို့ ပိုလန်က အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ယူမယ့် အချိန်နဲ့ တိုက်ဆိုင်နေပါတယ်။
နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးနေ့ ဖြစ်တဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့မှာဘဲ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးက ချီးမြှင့်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်သူ ဆု ချီးမြှင့်ခံရသူတွေကို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဌာနက ထုတ်ပြန် ကြေညာပါတယ်။
ဆီးရီးယား နိုင်ငံကို ကာလရှည် အာဏာပြ အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ သမ္မတ Bashar al-Assad ကို ဖယ်ရှားလိုက်ပြီးနောက် အင်္ဂါနေ့မှာတော့ မတ်လ အထိ စီမံမယ့် အသွင်ကူးပြောင်းရေး အစိုးရ ခေါင်းဆောင်ကို ဆီးရီးယား သူပုန်တွေ ရွေးချယ်ခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အပစ်ရပ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်ဆွေးနွေးကြဖို့ တရုတ်အနေတိုက်တွန်းနေပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဖေါ် ဆောင်မယ့်လုပ်ငန်းစဉ်တွေကိုလည်း အစွမ်းကုန်ထောက်ခံအားပေးသွားမယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်က အင်္ဂါနေ့ ပေကျင်းမြို့တော်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာပြောလိုက်တာပါ။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း နောင်ချိုမြို့နယ် တောင်ခမ်းကျေးရွာအနီး စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ TNLA ကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်ခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီတပ်သား ၁၇ ဦးကို သုံ့ပန်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးရမိသလို ကျဆုံးသူလည်း ၁၈ ယောက်ရှိကြောင်း TNLA က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာစစ်တပ်က ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခဲ့တဲ့ ထိုင်းငါးဖမ်းသမား ၄ ယောက် ကို စစ်ကောင်စီက ပြန်လွှတ်ပေးခြင်းမရှိသေးဘဲ နေပြည်တော်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို စောင့်ဆိုင်းနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး Phumtham Wechayachai ပြောတာကို ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းစာမှာ ရေးသားထားပါတယ်။
သမ္မတ Bashar al-Assad ဖြုတ်ချခံရပြီးနောက် ဆီးရီးယားအတွက် အရေးပါဆုံး စမ်းသပ်မယ့် ကိစ္စကတော့ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ နိုင်ငံရေးအသွင်ကူပြောင်းမှုကို အကောင်အထည်ဖေါ်တဲ့အခြေအနေ ဖြစ်တယ်လို့ ဆီးရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ် Geir Pederson (ဂီရာ ပီဒါဆန်) က ဒီကနေ့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း၊ အယုဒ္ဓယခရိုင် ဥထိုင်းမြို့နယ်က ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်တခုကို စစ်တပ်၊ ရဲနဲ့လဝကအပါအဝင် ဌာနစုံပူးပေါင်းအဖွဲ့က သတင်းအရ ရှောင်တခင်စစ်ဆေးရာမှာ စစ်ဘေးရှောင်သူ ၄၀ နီးပါးအပါအဝင် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာအလုပ်သမား ၁၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးသွားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတလွှားက လူ့အခွင့်ရေးချိုးဖေါက်မှုတွေကျူးလွန်ပြီး ဒီမိုကရေစီကို ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့နိုင်ငံတွေကို လက်နက်တင်ပို့ရောင်းချမှုပိတ်ပင်ဟန့်တားဖို့လိုကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်ရေးအကြီးအကဲ Volker Turk မနေ့ တနင်္လာနေ့ ဂျနီဗာ နှစ်ချုပ်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဆီးရီးယားနိုင်ငံအနှံ့မှာ အစ္စရေးက ဒီကနေ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်တိုက်လုပ်ခဲ့သလို တပ်ဖွဲ့တွေလည်း နိုင်ငံအတွင်းပိုင်းအထိ ဝင်ရောက်လာရာမှာ ဒမတ်စကတ်မြို့တော်နဲ့ ၁၅ မိုင်လောက် အကွာအထိ ရောက်နေတယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်နေပါတယ်။
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲမသမာမှုတွေ ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့စစ်ကောင်စီက ရှေ့လာမယ့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရထားတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်ကုန်မှာပဲ တွေ့ဆုံခဲ့တာပါ။
ဒီကနေ့ မနက်အစောပိုင်းက ချင်းပြည်နယ် ဟားခါးမြို့နယ် ချွန်ကျုံးကျေးရွာကို စစ်ကောင်စီက ဗုံးနှစ်ကြိမ် ဆက်တိုက်ကြဲချလို့ ကလေးငယ်တဦးအပါ အရပ်သား ၄ ဦး သေဆုံးပြီး ၉ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိတယ်လို့ ချင်းဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ နဲ့ ဒေသခံတွေက ဗွီအိုအေကို အတည်ပြုပါတယ်။
ရာသီဥတုဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဖွံဖြိုးပြီးနိုင်ငံတွေရဲ့ တာဝန်ရှိတဲ့အပိုင်းကို ကုလသမဂ္ဂတရားရုံး ICJ က ဆုံဖြတ်ချက် မချမှတ်သေးပေမယ့် ပစိဖိတ်ကျွန်းငယ်လေးတွေကတော့ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးတဲ့ဒဏ်ကို ခံနေကြရပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
