ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် Ishiba ဟာ ဒီကနေ့မှာ အမေရိကန်သမ္မတထရန့်နဲ့ အိမ်ဖြူတော်မှာ တွေ့ဆုံဖို့ အစီအစဉ်ရှိပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံ မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေး ပိုမိုခိုင်မာရေးနဲ့ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေး တည်ဆောက်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း ဂျပန်အစိုးရ အရာရှိများက ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက်နေ့ကနေ ၁၁ ရက်နေ့အထိကျင်းပနေတဲ့ နယူးယောက်ဖက်ရှင် သီတင်းပတ်ဟာ Tik Tok တစ်တော့ခ်လို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုနဲ့အတူ အသွင်သစ်တွေ ပေါ်ထွက်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။
USAID လို နိုင်ငံတကာအကူအညီပေးရေး အဖွဲ့တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သမ္မတ Trump ရဲ့ အပြောင်းအလဲဆောင်ရွက်ချက်တွေကို တားဆီးဖို့ အစိုးရရံပုံငွေအသုံးပြုရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကနေတဆင့် လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ကွန်ဂရက်ဒီမိုကရက်ခေါင်းဆောင်တွေက ပြောပါတယ်။ VOA သတင်းထောက် Katherine Gypson ရဲ့ သတင်းကို မမြသဇင်အောင်ပြောပြပေးပါမယ်။
ဒုက္ခသည်ခေါ်ယူရေး အစီအစဉ်တွေကို အမေရိကန်က ဆိုင်းငံ့ထားတဲ့အတွက် အရဲစွန့်ပြီး ထွက်ခွာဖို့ကြိုးပမ်းတာတွေကို မလုပ်ကြဖို့ မလေးရှားမှာရှိတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာအေဂျင်စီက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံတွေကိုသွားရောက်နေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Marco Rubio ဟာ ဒီနေ့မှာတော့ ဒိုမီနီကန်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ဒိုမီနီကန်ရီပတ်ဘလစ်နိုင်ငံကို ရောက်နေပါတယ်။ ဒါဟာ ဝန်ကြီး Rubio အတွက်သူရဲ့လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံခရီးစဉ်အတွင်း နောက်ဆုံးသွားရောက်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပနားမားတူးမြောင်းကို အမေရိကန်က ပြန်ထိန်းချုပ်ဖို့ တောင်းဆိုနေပါတယ်။ တူးမြောင်းစီမံခန့်ခွဲမှု၊ ကုန်ကျစရိတ်မြင့်တာနဲ့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုတွေမှာ တရုတ်ကပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ အတိုင်းအတာကို စိုးရိမ်ကြောင်း သမ္မတထရမ့်က ပြောထားပါတယ်။ ဗွီအိုအေ ပုံပြရုပ်သံမှာ မအေးသန္တာကျော် တင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ အများဆုံးနေထိုင်တဲ့ ရန်ကုန်မြို့နယ်အတွင်းမှာ လူငယ်တွေကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးတာ၊ ပေါ်တာဆွဲတာတွေ ခပ်စိပ်စိပ်လုပ်လာနေ တာကြောင့် ရခိုင်အပါအဝင် တခြားတိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေက လာရောက်နေထိုင်ကြတဲ့ လူငယ်တွေ ရန်ကုန်မြို့ကနေ ထွက်ခွာ ဖို့ကြိုးလာကြတာပါ။
အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေကိုနှိမ်နှင်းဖို့ နယ်စပ်က နယ်မြေငါးနေရာကို လျှပ်စစ်မီးဖြတ်တောက်မယ်လို့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ကြိုတင်အကြောင်းကြားခဲ့ပေမဲ့ တစုံတရာအကြောင်းမပြန်ကြောင်း ထိုင်း ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်လည်းဖြစ်၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ်တဲ့ Phumtham Wechayachai က ထိုင်းရုပ်သံ Channel 22 ကို ပြောပါတယ်။
ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသထဲက ပါလက်စတိုင်းအမြောက်အများ ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်း၊ လေလမ်းတွေ ကနေ ထွက်သွားနိုင်အောင် အစီအစဉ်တွေလုပ်ဖို့ စစ်တပ်ကို ညွှန်ကြားထားတယ်လို့ အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ပြောပါတယ်။
ဂါဇာကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရဲ့ အပန်းဖြေနေရာဖြစ်အောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ သမ္မတထရမ့်ရဲ့ အစီအစဉ်အပေါ် ကမ္ဘာတဝန်းက ဆန့်ကျင်မှုတွေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ သတိပေးမှုပြုတွေပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် သမ္မတအိမ်ဖြူတော်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ တုန့်ပြန်ရှင်းလင်းခဲ့ပါတယ်။ Patsy Widakusawara သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပါ့မယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာအာဏာထားတဲ့စစ်တပ်ဟာ ပြည်သူ့ဆန္ဒကိုဆန့်ကျင်ပြီး နိုင်ငံရဲ့ဒီမိုကရေစီအသွင်ပြောင်းမှုနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုတွေကိုချည့်နဲ့အောင်လုပ်နေတဲ့အတွက် 'အမေရိကန်ရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးနဲ့ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒအပေါ် သူမတူတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု' သမ္မတ Trump က လွှတ်တော်ကိုပေးပို့တဲ့စာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံသားတွေကို ပစ်မှတ်ထားလိမ်ညာငွေရှာနေတဲ့ အွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်းတွေကို ပြတ်ပြတ်သားသား နှိမ်နှင်းနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ဘေဂျင်းမြို့တော်မှာရောက်ရှိနေတဲ့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Paetongtarn Shinawatra နဲ့ ဒီနေ့ ကြာသပတေးနေ့ တွေ့ဆုံစဉ် သမ္မတ Xi Jinping က ပြောပါတယ်။
ဖေဖေါ်ဝါရီ ၅ ရက်၊ မနေ့က ဝါရှင်တန်ဒီစီမြန်မာသံရုံးရဲ့ ကြေညာချက်မှာ အမေရိကမှာနေထိုင်ခွင့်အထောက်အထားမဲ့သူ၊ ဒါမှမဟုတ် တရားမဝင်ရောက်နေသူ၊ မြန်မာနိုင်ငံကိုပြန်ဖို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် Passport သက်တမ်းကုန်ဆုံးနေသူတွေအနေနဲ့ အထောက်အထားပြပြီး နိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း ထောက်ခံစာ လျှောက်နိုင်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။
"မီးဖြတ်လိုက်လို့ ဒီတရုတ်တွေက ဘဝပျက်သွားတာလည်းမဟုတ်ဘူး၊ စီးပွားပျက်သွားတာလည်းမဟုတ်၊ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ဖို့ သူတို့က Plan ချပြီဆိုကတည်းက သူတို့မှာ မီးစက်က အဆင်သင့်ရှိပြီးသား။ ရွှေကုက္ကိုပဲကြည့်။ ရွှေကုက္ကိုဆို အရင်တုန်းက မီးပျက်ခဲ့တာပဲ။ သူ့ဟာသူ လည်ပတ်တာပဲ။" (ဘုရားသုံးဆူ မြို့ခံတဦး)
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ပြည်ပကို စက်သုံးဆီအများဆုံးတင်ပို့နေတဲ့ PTT Oil and Retail Business ကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်အတွက် စက်သုံးဆီတင်ပို့တာတွေ ရပ်ဆိုင်းဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့အကြောင်းပြောဆိုတာကို ဒီနေ့ထုတ် ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းစာမှာ ရေးပါတယ်။
ရုရှားဘက်က ဒုံးကျည်နဲ့ ပုံမှန် ပစ်ခတ်ခံရလို့ ယူကရိန်း ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ် နေရာ ၅၀၀ လောက် ပျက်စီးခဲ့ပေမဲ့ ယူကရိန်းရဲ့ယဉ်ကျေးမှုကတော့ ရှင်သန်ထွန်းကားနေတယ်လို့ UNESCO က ပြောပါတယ်။ ကိဗ်မြို့တော်ကနေ Lesia Bakalets ပေးပို့တဲ့ သတင်းကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် ပြောပြမှာပါ။
ရုရှားက ယူကရိန်းနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ ထရန့်က ရုရှားသမ္မတပူတင်ကို ဖိအားပေးပြီး ခြိမ်းခြောက်တယ်လို့ ရုရှားကပြောပါတယ်။ တယ်လီဂရမ်မှာ ပြန့်နေတဲ့ ဗွီဒီယိုမှာလည်း ထရမ့်က ခြိမ်းခြောက်ထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ အသေးစိတ်ကို အချက်အလက်အခြေခံပြီး မှားမှန်အတည်ပြုထားတဲ့ VOA ရဲ့ ပိုလီဂရပ်ဖ်မှာ တင်ဆက်ထားပါတယ်။
သမ္မတထရမ့်က ပနားမားတူးမြောင်းကို "မိုက်မဲတဲ့လက်ဆောင်" လို့ ပြောပြီး "ပြန်သိမ်းမယ်" လို့ ကတိပြုထားလို့ အခြေအတင်တွေ ဖြစ်နေကြတာပါ။ ပနားမားနိုင်ငံကတော့ ဒီကိစ္စကို ကန့်ကွက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂကို တိုင်ကြားထားပါတယ်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယိုက ပနားမားကို သွားရောက်တာမှာ ဒီကိစ္စက အဓိကဆွေးနွေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရေး EU-ဥရောပသမဂ္ဂနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ တိုးမြှင့်လိုကြောင်း အမေရိကန်က အီးယူရဲ့သွင်းကုန်အခွန်တွေကို တိုးမြှင့်ကောက်ခံမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုမှုတွေထွက်ပေါ်နေချိန်မှာ တရုတ်အစိုးရရဲ့ အီးယူအပေါ် ကမ်းလှမ်းချက်ထွက်လာပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ဟောင်ကောင်က အမေရိကန်နိုင်ငံထဲပို့တဲ့ပါဆယ်ထုပ်တွေကို အင်္ဂါနေ့ကစပြီး ယာယီ ရပ်ဆိုင်းထားလိုက်တယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရစာတိုက် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း USPS က ပြောပါတယ်။ တရုတ်သွင်းကုန်တွေအပေါ် အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်က ၁၀ % အခွန်တိုးကောက်အပြီး အခုလို ပိတ်ပင်လိုက်တာပါ။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်