“ဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ ဒီလိုအရေးယူမှုတွေဟာ တကယ်တန်း ကျူးလွန်တဲ့သူတွေအပေါ်မှာ ထိရောက်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်မျိုးဖြစ်စေချင်တယ်။” (ဦးဖေသန်း၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မြေပုံမြို့နယ်)
Covid−19 ကပ်ရောဂါကို တိုက်ဖျက်ဖို့အတွက် ထိုးဆေးနဲ့တူ စားဆေး၊ ဆေးတောင့် တွေကို ထုတ်နေကြပါပြီ။ ဒီဆေးက ရောဂါ ဘယ်လို တားဆီးပေးနိုင်သလဲဆိုတာ နဲ့ တခြား တွေ့ရှိထားတဲ့ ဆးတွေ အကြောင်း Carolyn Presutti သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြမှာပါ။
ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း လွိုင်လင်ခရိုင် မိုင်းကိုင်မြို့နယ်အတွင်း ရှမ်းတပ်ဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ ကြား ဖြစ်တဲ့တိုက်ပွဲတွေအတွင်း အရပ်သားတဦး လက်နက်ကြီးကျည်ထိမှန်သေဆုံးခဲ့ရသလို ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ ဒေသခံ ၄,၀၀၀ လောက်ရှိလာနေပြီး စားနပ်ရိက္ခာနဲ့မိုးကာတဲတွေ လိုအပ်နေပါတယ်။
Covid-19 ကပ်ရောဂါအတွက် ပထမဆုံး သောက်ဆေးအသစ်ဟာ အလာအလာသိပ်ကောင်းပြီး ဆေးရုံတက်သူနဲ့ သေဆုံးသူအရေအတွက်ကို တဝက်လောက် လျှော့ကျစေနိုင်ပြီး အရေးပေါ်သုံးခွင့်ရရေး ခွင့်ပြုချက်တောင်းတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ဟာ ၂ လလောက် ကြာနိုင်ပါတယ်။
အာဖဂန် စစ်ပွဲ ပြီးဆုံးကာလနဲ့ တချိန်တည်းမှာပဲ အနှစ် ၂၀ ကြာ အာဖဂန် လူငယ်လေးတဦးရဲ့ အတွေ့အကြုံ My Childhood My Country: 20 years in Afghanistan မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ကား ထွက်ရှိလာပါတယ်။ ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ Grabsky ကို ဗီအိုအေ သတင်းထောက် Penelope Poulou မးမြန်းထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်း တင်ပြပေးပါမယ်။
ယူရေးရှားအဖွဲ့ဖောင်ဒေးရှင်း က အသစ်ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လူထု စစ်တမ်းအရ အမေရိကန်ပြည်သူ အများစုဟာ သံတမန်ဆက်ဆံရေး တိုးမြှင့်တာကို ပိုမြင်ချင်ပြီးတော့ ကမ္ဘာနေရာအနှံ့ကနေ အမေရိကန်တပ်တွေ လျှော့ချတာကို တွေ့ချင်ကြတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြမှာပါ။
“စက်သုံးဆီဈေးတက်တယ်ဆိုကတည်းက ကားနဲ့လုပ်ရတာဆိုတော့ အဲဒါတွေလည်းဈေးတက်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းတွေ ရပ်ဆိုင်းသွားတာက ပြည်မရဲ့ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းတွေကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်းတွေတက်တယ်၊ ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့်၊ အကြောင်းကတော့ အဲဒါတွေကြောင့်ပဲ ရပ်သွားတာဖြစ်ပါတယ်။” ( ဦးစိုးလွင်၊ ဆောက်လုပ်ရေးကံထရိုက်တာ)
COVID-19 ကပ်ရောဂါကို ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ဖို့၊ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး ရှိအောင်ဆောင်ရွက်ဖို့အပြင် ၇၅ နှစ်မြောက် စိန်ရတုပြည်ထောင်စုနေ့ကို ကြိုဆိုတဲ့အနေနဲ့ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံတဝန်း ၅ လကြာ အပစ်ရပ်ကြေညာပြီး နောက်တရက်မှာပဲ ကချင်နဲ့ရှမ်းမြောက်ဒေသတွေမှာ မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်မှုနဲ့တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေပါတယ်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအပေါ် ဖိအားတွေ တိုးလာတာကြောင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Blinken ခုခံ ကာကွယ်နေရပါတယ်။ ဟေတီ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူတွေအရေး၊ အာဖဂန်က တပ်တွေရုပ်သိမ်းမှု စတဲ့ အရေးတွေ ရင်ဆိုင်နေရတာပါ။ Cindy Saine သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာငွေတန်ဖိုးကျပြီး ဒေါ်လာဈေးအဆမတန်မြင့်တက်နေတာကြောင့် ကုန်ကြမ်းနဲ့ကုန်ချောဈေးတွေ ချိန်ခွင်လျှာမညှိနိုင်တာ၊ စားသုံးသူတွေက မတတ်နိုင်တော့တာ စတဲ့အခြေအနေတွေကြောင့် အသေးစားနဲ့အလတ်စား စီးပွါးရေးလုပ်ငန်းတွေ ရပ်ဆိုင်းလုနီးနီးဖြစ်နေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်တချို့နဲ့ စီးပွါးရေးကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောကြပါတယ်။
“ကျနော်အကြံပြုချင်တာကတော့ သီလဝါကနေပြီး တပြေးညီဈေး ရောင်းချပေးနိုင်ရင် အကောင်းဆုံးပါ။ အဲဒါဆိုရင် ကျနော်တို့က ဆိုင်တွေကိုလည်း ဘယ်ဈေးရောင်းဆိုပြီး သတ်မှတ်ပေးလို့ ကောင်းတာပေါ့။ ....သီလဝါကမငြိမ်ရင် ကျနော်တို့ ဆီမှာလည်း အများကြီးအခက်အခဲရှိပါတယ်။” (ဦးသန်းလှိုင်၊ စက်သုံးဆီများအသင်း ယာယီဥက္ကဋ္ဌ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်)
“ည ၈ နာရီကျော် ၉ နာရီလောက်မှာ... တယောက်က လှမ်းပြောတယ်ဗျ၊ သာစည်သင်္ချိုင်းကုန်းမှာပေါ့နော်- သူတို့ (စစ်ကောင်စီတပ်) က ပစ်သတ်ထားခဲ့တာ ၂ ယောက်ရှိတယ်တဲ့။.....တယောက်က ရဲ CDM ၊ PDF တယောက်ရယ်... သူတို့ကို ကျနော်တို့ မီးသဂြိုဟ်ပြီးတော့ အရိုးကို အုပ်ဂူလေးတည်ထားပေးတယ်ဗျ။” (ဒေသခံတဦး)
အာဖဂန် အမျိုးသမီး အစိုးရရှေ့နေတွေ ဟာ တာလီဘန်တွေ နဲ့ သူတို့ လွှတ်ပေးလိုက်တဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို စိုးရိမ်ကြောက်ရွံ့နေရပါတယ်။ အာဖဂန် မှာ ရှိနေဆဲဖြစ်တဲ့ ဒီအမျိုးသမီးရှေ့နေတွေဟာ သူတို့ကို နိုင်ငံတကာက အကူအညီပေးဖို့လည်းတောင်းဆိုနေပါတယ်။ Farkhunda Paimani သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြမှာပါ။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရသူအရေအတွက်ကျဆင်းလာတာကြောင့် ကပ်ဘေးစည်းမျဉ်းတချို့တင်းကြပ်ထားပေမယ့်လည်း ၊ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ အပန်းဖြေကမ်းခြေတွေ ပြန်ဖွင့်ဖို့ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ပြည်နယ်ကောင်စီကပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ မင်းတပ်၊ ဟားခါးစတဲ့ ချင်းတိုင်းရင်းသား ကွယ်ရေးတပ်တို့ကြားမှာ ဆက်တိုက် တိုက်ပွဲတွေရှိနေခဲ့ပြီး အခုဆိုရင် စစ်ကောင်စီက မြို့ပေါ်က နေအိမ်တွေကို ပြောင်းရွှေ့ခိုင်းတာတွေ ရှိပါတယ်။
မီးသတ်ဗိုလ်ကြီး Justine Tirelli ဟာ ၂၀၀၁ ခုနှစ် အမေရိကန် နိုင်ငံ ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်က အာလင်တန် ခရိုင် မီးသတ်ဌာနမှာ အလုပ်ဝင်တာ လပိုင်းပဲ ရှိသေးတဲ့အချိန် စက်တင်ဘာ ၁၁ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြီးကို ကြုံခဲ့ရပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ က သူ့အတွေ့အကြုံ မေးမြန်းထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက ပြောပြမှာပါ။
မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်အတွင်းက IDP ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ် WFP ရဲ့ ကူညီထောက်ပံ့မှုမရတာ ၂ လကြာလာတဲ့အပြင် COVID ကာလ အသွားအလာကန့်သတ်ချက်တွေ၊ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးတာတွေကြောင့် စားဝတ်နေရေး အခက်တွေ့နေကြ
အာဖဂန်နစ္စတန် ကို တာလီဘန်တွေကို ပြန်သိမ်းပြီးတဲ့နောက် လက်ရှိ အခြေအနေအပေါ် အခွင့်အရေးယူဖို့ ရုရှားနိုင်ငံက ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ အခွင့်အလမ်းနဲ့ အန္တရာယ်ကြား စွန့်စားရမယ့် ကိစ္စတွေကို ချိန်ဆပြီး အကျိုးအမြတ်ကို တွက်ဆနေပါတယ်။ ဗီအိုအေ ကုလသတင်းထောက် Margaret Besheer သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပါ့မယ်။
ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (KIO) ရဲ့ ပညာရေးကျောင်းတွေတည်ရှိရာ မိုင်ဂျာယန်မှာ COVID-19 ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုဟာ ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့အခြေအနေကို ရောက်ရှိလာပြီလို့ KIO ရဲ့ကိုဗစ်ထိန်းချုပ်ရေးတာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။
မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပေါက်မြို့နယ်၊ ကင်းမကျေးရွာမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် ဆန်နဲ့ လူသုံးကုန် ပစ္စည်းတချို့ကို ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က မီးရှို့ဖျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက စွပ်စွဲပြောဆိုထားပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
